Ahmad Szah Masud

Ahmad Shah Massoud

Data i miejsce urodzenia	1 września 1953 Bazarak
Data i miejsce śmierci	9 września 2001 Tachar
Minister Obrony

Grobowiec „Lwa Pandższiru”

Masud Ahmad Szah (pers. احمد شاه مسعود ur. 1 września 1953 w Bazaraku, zm. 9 września 2001 w Tacharze) – afgański dowódca wojskowy i polityk, zwany „Lwem Pandższiru”, z pochodzenia Tadżyk. Syn oficera królewskiej armii afgańskiej.

Życiorys

W pierwszej połowie lat 70. studiował na politechnice w Kabulu, gdzie związał się z młodymi rewolucjonistami muzułmańskimi. Po przewrocie komunistycznym w Afganistanie był jednym z komendantów partyzanckich, dowodzącym siłami mudżahedinów w Dolinie Pandższeru w czasie wojny afgańskiej. Wsławił się bohaterską postawą podczas obrony Doliny przed wojskami rządowymi i radzieckimi, wykazując się nieprzeciętnymi zdolnościami dowódczymi i cechami charakteru, co przysporzyło mu przydomek „Lwa Pandższiru”. Należał do Stowarzyszenia Muzułmańskiego, pozostając pod duchowym i politycznym wpływem Burhanuddina Rabbaniego. W 1992 dowodził wojskami mudżahedinów, które zajęły Kabul.

Minister obrony oraz wiceprezydent kraju w rządzie Rabbaniego. Zwolennik liberalnego kursu politycznego i demokratycznego państwa opartego na fundamencie islamskim.

Od 1994 walczył na terenie Afganistanu przeciw talibom, a po utracie Kabulu i opanowaniu przez nich większości kraju został w 1996 dowódcą wojskowym Sojuszu Północnego, broniącego ostatniego wolnego terytorium w północno-wschodniej części kraju.

Śmierć

Sprawcami jego zabójstwa w 2001 było dwóch Arabów podających się za dziennikarzy. Ładunek wybuchowy ukryli w kamerze. O zlecenie zamachu oskarżana jest Al-Ka’ida, która dwa dni później przeprowadziła ataki na World Trade Center i Pentagon. Niektóre tropy wskazują też na rosyjskie lub pakistańskie służby specjalne. Masud został pochowany w Dolinie Pandższeru na wzgórzu obok rodzinnej wsi.

Zobacz też

Operacja Panczszir-82

Bibliografia

• Masud nie żyje, www.wprost.pl, komunikat z 14 września 2001
• Wojciech Jagielski, Pięć lat temu zginął Ahmed Szah Massud, www.gazetawyborcza.pl, ostatnia aktualizacja z 10 września 2006
• Piąta rocznica śmierci afgańskiego bohatera narodowego Ahmada Szaha Massuda, www.arabia.pl, artykuł z 16 października 2006. arabia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-27)].
• Waldemar Porębny, Masud Ahmad Szah, www.sycowice.net, notka z 7 lutego 2010
• portalwiedzy.onet.pl – Ahmad Szah Masud
• Polskojęzyczna strona internetowa poświęcona A. S. Masudowi (częściowo dostępna). massud.prv.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-06-08)].